DE EN 1 [p.117] | DE APICE THEORIAE fol.219r Interlocutores : Reverendissimus dominus Cardinalis Sancti Petri et Petrus de Ercklentz Canonicus Aquensis 5 Petrus : Video te quadam profunda meditatione aliquot dies raptum adeo quod timui tibi molestior fieri , si te quaestionibus de occurren- tibus pulsarem . Nunc , cum te minus intentum et quasi magni aliquid invenisses laetum reperiam , ignosces spero , si ultra solitum te inter- rogavero . . 10 Cardinalis : Gaudebo . Nam de tua tam longa taciturnitate saepe admiratus sum , maxime qui iam annis quattuordecim me audisti multa publice et private de studiosis inventionibus loquentem et plura quae scripsi opuscula collegisti . Utique , postquam nunc dono dei et meo ministerio divinum adeptus es sacratissimi sacerdotii 15 locum , tempus venit , ut loqui et interrogare incipias . DE EN 2 Petrus : Verecundor ob imperitiam . Tamen pietate tua confortatus peto , quid id novi est , quod his Paschalibus in meditationem venit . Credidi te perfecisse omnem speculationem in tot variis tuis codici- bus explanatam . 5 [p.118] Cardinalis: Si apostolus Paulus in tertium caelum raptus nondum comprehendit incomprehensibilem , nemo umquam ipsum qui maior est omni comprehensioni satiabitur quin semper instet , ut melius comprehendat . Petrus : Quid quaeris ? 10 Cardinalis : Recte ais . Petrus : Ego te interrogo , et tu me derides . Cum peto , quid quaeras , tu dicis ‘ recte ais ’ , qui nihil aio , sed quaero . Cardinalis : Cum diceres ‘ quid quaeris ’ , recte dixisti , quia quid quaero . Quicumque quaerit , quid quaerit . Si enim nec aliquid seu 15 quid quaereret , utique non quaereret . Ego igitur – sicut omnes studiosi – quaero quid , quia scire valde cupio , quid sit ipsum quid seu quiditas , quae tantopere quaeritur . Petrus : Putasne quod reperiri possit ? Cardinalis : Utique . Nam motus , qui omnibus studiosis adest , non 20 est frustra . DE EN 3 Petrus : Si hactenus nemo repperit quid , ultra cunctos tu conaris ? [p.119] Cardinalis: Puto multos aliqualiter et vidisse et in scriptis visionem reliquisse . Nam quiditas , quae semper quaesita est et quaeritur et quaeretur , si esset penitus ignota , quomodo quaereretur , quando 5 etiam reperta maneret incognita ? Ideo aiebat quidam sapiens ipsam ab omnibus , licet a remotis , videri . DE EN 4 Cum igitur iam annis multis viderim ipsam ultra omnem potentiam cognitivam ante omnem varietatem et oppositionem quaeri oportere , non attendi quiditatem in se subsistentem esse omnium substan- tiarum invariabilem subsistentiam ; ideo nec multiplicabilem nec 5 plurificabilem , et hinc non aliam et aliam aliorum entium quiditatem , sed eandem omnium hypostasim . Deinde vidi necessario fateri ipsam rerum hypostasim seu subsistentiam posse esse . Et quia potest esse , utique sine posse ipso non potest esse . Quomodo enim sine posse posset ? Ideo posse ipsum , sine quo nihil quicquam potest , 10 est quo nihil subsistentius esse potest . Quare est ipsum quid quae- situm seu quiditas ipsa , sine qua non potest esse quicquam . Et circa hanc theoriam in his festivitatibus versatus sum cum ingenti delectatione . Petrus : Quia sine posse nihil quicquam potest , uti ais – et verum 15 te dicere video – , et sine quiditate utique non est quicquam , bene [p.120] video posse ipsum quiditatem dici posse . Sed miror , cum iam ante de possest multa dixisses et in trialogo explanasses , cur illa non sufficiunt ? DE EN 5 Cardinalis : Videbis infra posse ipsum , quo nihil potentius nec prius nec melius esse potest , longe aptius nominare illud , sine quo nihil quicquam potest nec esse nec vivere nec intelligere , quam possest aut aliud quodcumque vocabulum . Si enim nominari potest , 5 utique posse ipsum , quo nihil perfectius esse | potest , melius ipsum fol.219v nominabit . Nec aliud clarius , verius aut facilius nomen dabile credo . Petrus : Quomodo ais facilius , quando nihil difficilius arbitror re semper quaesita et numquam plene inventa ? Cardinalis : Veritas quanto clarior tanto facilior . Putabam ego 10 aliquando ipsam in obscuro melius reperiri . Magnae potentiae veritas est , in qua posse ipsum valde lucet . Clamitat enim in plateis , sicut in libello De idiota legisti . Valde certe se undique facilem repertu ostendit . DE EN 6 Quis puer aut adolescens posse ipsum ignorat , quando quisque dicit se posse comedere , posse currere aut loqui ? Nec est quisquam mentem habens adeo ignarus , qui non sciat sine magistro nihil esse [p.121] quin possit esse , et quod sine posse nihil quicquam potest sive esse 5 sive habere , facere aut pati . Quis adolescens , interrogatus si posset portare lapidem , et responso facto quod posset , ultra interrogatus an sine posse posset , utique diceret ‘ nequaquam ’ ? Nam absurdam iudicaret atque superfluam interrogationem , quasi nemo sanae mentis dubium de hoc faceret quicquam facere aut fieri posse sine 10 posse ipso . Praesupponit enim omnis potens posse ipsum adeo necessarium , quod penitus nihil esse possit eo non praesupposito . Si enim aliquid potest esse notum , utique ipsi posse nihil notius . Si aliquid facile esse potest , utique ipsi posse nihil facilius . Si aliquid certum esse 15 potest , posse ipso nihil certius . Sic nec prius nec fortius nec solidius nec substantialius nec gloriosius , et ita de cunctis . Carens autem ipso posse nec potest esse nec bonum nec aliud quodcumque esse potest . Petrus : Nihil certius his video , et puto neminem latere posse horum veritatem . 
