| Sie sind hier: START → OPERA → Werke | 
 |
| Werke: | |
| Stücknummer: | |
| Permanente URL: |
1455 Brixinae «dominica ante 〈diem〉 nativitatis Mariae»
Praenotanda
Dies: 7a septembris (dominica ante diem nativitatis Mariae et decima quarta post dominicam Trinitatis) 1455 Brixinae.
Sec. Koch CT I 7 p.151: Sermo 198.
Mss: V2 115rb-117vb; D 192r-194v.
Edd: p 119r-120r; b 554-556 (n.2,1-5,26; 5,30-6,12; 6,21-32; 11,1-18).
Divisio: Themate posito, ex epistula Pauli Apostoli ad Galatas (Gal 5,16) sumpto, auctor textum epistulae (Gal 5,16-24) subtiliter et copiose peragit.
1o De natura animae discurrit (n.2-4).
2o Corpus dominio animae se submittere debere monstrat (n.5-7).
3o Ex quodam sermone Aldobrandini de Tuscanella et ex scriptis magistri Matthaei de Cracovia hauriens quaestiones nonnullas de relatione animae et corporis pertractat (n.8-15).
| 1 | | «Spiritu ambulate .» | fol.Cod. Vat. Lat. 1245 fol.115rb | ||
| Paulus nos docet in hac epistula quod homo | ||||
| potest ambulare dupliciter: vel secundum | spi- | fol.Cod. Vat. Lat. 1245 fol.115va | |||
| ritum vel secundum carnem. Spiritus igitur et | ||||
| 5 | caro sunt partes hominis. Ambulare autem est | |||
| moveri ad id quod desideratur. Motus autem est | ||||
| ex concupiscentia. Motus igitur hominis est ex | ||||
| sibi adversantibus compositus, scilicet ex duplici | ||||
| concupiscentia, scilicet visibilium et invisibilium | ||||
| 10 | modo quo alibi apostolus dicit: «Quae videntur | |||
| temporalia sunt, quae non videntur aeterna.» | ||||
| Omnis motus ex anima, quae habet duplicem | ||||
| spiritum: unum corporalem, mediante quo per- | ||||
| git in hunc mundum sensibilem, sicut mediante | ||||
| 15 | spiritu lucido in venis opticis movetur ad visibi- | |||
| lia, et alio spiritu ad audibilia, alio ad gustabilia, | ||||
| alio ad tangibilia etc. Et haec omnia dicuntur | ||||
| visibilia quae sensibilia. Et sicut sunt corrupti- | ||||
| bilia et temporalia, sic et spiritus ille est corrup- | ||||
| 20 | tibilis. Alio spiritu homo movetur ad invisibilia, | |||
| et est spiritus incorporeus et invisibilis et incor- | ||||
| ruptibilis, sicut et illa sunt, ad quae homo eo | ||||
| mediante movetur. Quae autem sint tam corrup- | ||||
| tibilia quam incorruptibilia ad quae anima mo- | ||||
| 25 | vetur, exemplificat in epistula apostolus. | |||
| 2 | Pulchre quidam dicebant philosophi ani- | |||
| mam compositam ex eodem et diverso et ipsam | ||||
| numero assimilabant, qui est simplex et com- | ||||
| positus, sicut ternarius simplex est, quia non est | ||||
| 5 | divisibilis – non enim recipit magis neque minus –, | |||
| et tamen est compositus ex pari et impari. Sed | ||||
| non est compositus nisi ex se ipso. Nam ante | ||||
| numerum nihil concipi potest. Si enim concipis | ||||
| ante ternarium tres unitates, illae non sunt ter- | ||||
| 10 | narium constituentes, nisi eas unitas concipias. | |||
| Sed tres unitates unitae non sunt nisi ternarius. | ||||
| Ex se igitur componitur. Et quia componitur, | ||||
| tunc est ex uno et altero seu ex impari et pari | ||||
| seu indivisibili et divisibili. Et quia ex se com- | ||||
| 15 | positus est numerus, concipitur numerus quasi | |||
| se ipsum movens. | ||||
| Tunc numero animam rationalem assimila- | ||||
| runt. Nam ipsa est simplex et composita et non | ||||
| ex alio. Sed cum ipsa non sit nisi immediate a | ||||
| 20 | Deo, qui est ipsa simplicitas, tunc est cadens a | |||
| pura simplicitate et est quasi composita simpli- | ||||
| citas. Sicut in aquila est quaedam levis gravitas | ||||
| – ob hoc graditur super terram et volat ad | ||||
| aethera –, sic et anima se convertit ad ea quae | ||||
| 25 | sub|sunt alteritati aut ad aeterna seu inaltera- | fol.Cod. Vat. Lat. 1245 fol.115vb | ||
| bilia semper eodem modo se habentia. Unde | ||||
| anima videtur quasi vivus numerus ex pari seu | ||||
| partibili et impari seu impartibili compositus. | ||||
| Nam ipsa est vita, quae concipi potest quasi | ||||
| 30 | numerus numerans. | |||
| 3 | Vita quidem est composita ex sensibili seu | |||
| partibili et intellectuali seu impartibili. Et quia | ||||
| est ut vivus numerus, tunc in se intuetur harmo- | ||||
| nias. Mensurat enim sensibilem harmoniam ex- | ||||
| 5 | trinsecam ex harmonia intrinseca incorruptibili. | |||
| Et potest anima concipi quasi numerus denarius | ||||
| vivus, qui intra se habet numerum omnia nume- | ||||
| rantem et omne id, quod efficit in omnibus pro- | ||||
| portionem seu harmoniam sive pulchritudinem. | ||||
| 10 | Recipit enim artista monochordum et in illo | |||
| efficit ex proportione numerorum diapason et | ||||
| ex alia habitudine diatessaron, ex alia diapente, | ||||
| et ex illis harmonias. Et nihil approbat in hac | ||||
| arte nisi ad conformitatem naturae suae. Nam | ||||
| 15 | non scit causam, cur est harmonia ex uno et | |||
| duobus aut ex duobus et tribus vel ex tribus et | ||||
| quattuor, nisi quia in voce reperit quandam con- | ||||
| cordantiam ad id quod habet in se ex quo est. Et | ||||
| dissonantiam abhorret, quia non habet confor- | ||||
| 20 | mitatem ad esse suum. Unde in se habet, unde | |||
| mensurat et numerat, componit et dividit, uti ait | ||||
| Boethius, quomodo illud ‹quod intus gerit ex- | ||||
| teris notis explicat›. Sicut si valor aurei denarii | ||||
| esset vivus, ille se explicare posset et multis as- | ||||
| 25 | similare rebus et complicare posset assimilando | |||
| multas res sibi, sicut valor ducati se expandit | ||||
| super multos parvulos veronenses et multorum | ||||
| talium veronensium in se complicat valorem. | ||||
| Est enim intellectus quasi valor intelligibilium | ||||
| 30 | per ipsum, quae scilicet sunt sub ipso, ut sunt | |||
| formae sensibilium. Perfectio enim naturae in- | ||||
| tellectualis complicat omnem sensibilem perfec- | ||||
| tionem, sicut cognitio intellectualis omnem sen- | ||||
| sibilem valet cognitionem et omnem talem amb- | ||||
| 35 | it et se super omnem talem expandit explicative | |||
| et in se omnem unit et colligit complicative. |